Tips over hoe jij in Nederland toch tomaten buiten kan kweken en hopelijk een mooie oogst mag ontvangen in de zomer!
Waarom in een kas?
Met het kweken van tomaten in Nederland word veelal aangeraden om dat in een kas te doen. Dit is voornamelijk vanwege ons klimaat want in Nederland is het niet lang genoeg warm en te vochtig wat ziektes kan veroorzaken.
Hier is overigens niets over gelogen maar dit betekend absoluut niet dat het onmogelijk is om buiten tomaten te kweken. Ik kweek al jaren buiten tomaten in potten en in volle grond met meestal een fantastisch resultaat. Ik heb wel eens erg last gehad van phytophtora, later zal ik daar meer over uitleggen, maar grotendeels heb ik een overvloed aan oogst ook al kweek ik alles buiten. Ik heb namelijk geen kas waar ik mijn tomaten in kan planten.
Temperatuur
Misschien denk je bij tomaten dat ze standaard een hoge temperatuur nodig hebben om te kunnen groeien maar gek genoeg is de juiste temperatuur al vanaf 20 graden. Het hoeft dus niet standaard 35 graden te zijn in de zomer om een mooie oogst te verwachten. Dat gezegd te hebben de kans op de grootste oogst ligt wel op hogere temperaturen maar met lagere temperaturen kan je ook oogst hebben.
Kort kweekseizoen
In Nederland hebben we niet het warmste klimaat en ook is ons kweekseizoen wat kort. Dit betekend dat als je in Nederland tomaten wil kweken dan moet je eerst je tomaten binnen voorzaaien vanaf februari of maart. Tomaten kunnen namelijk absoluut niet tegen vorst en zijn in 1 keer dood en dat betekend dat tomaten pas na ijsheiligen, halverwege mei, naar buiten kunnen. Aangezien ons kweekseizoen wat kort is kan je niet pas halverwege mei je tomaten buiten zaaien en moet je tegen die tijd al een plantje hebben wat je in de grond kan planten. Ik begin zelf mijn tomaten in maart aangezien ik er veel voorzaai en ik geen ruimte heb voor 100 grote tomaten plantjes in huis naast al het andere wat ik voorzaai. En hoe eerder je zaait hoe groter de plant natuurlijk is tegen de tijd dat ijsheiligen voorbij is. Dus maak hier je eigen keuze over wanneer jij wil beginnen. Hier een video over het voorzaaien van tomaten.
Phytophtora
Maar waarom word binnen kweken aangeraden? Dit komt naar mijn mening voornamelijk door ons vochtige klimaat. Tomaten zijn erg gevoelig voor de phytophtora ziekte die ook wel de aardappel of tomaten ziekte wordt genoemd. Aardappels en tomaten zitten namelijk in de zelfde nachtschade familie en zijn dus allebei erg gevoelig voor phytophtora.
Phytophtora is een ziekte die zich snel verspreid door de gehele plant en er ontstaan dan bruine vlekken op de stengel, bladeren en de vruchten waardoor de vrucht niet meer eetbaar is. Deze ziekte verspreid zich snel binnen de plant zelf maar ook naar de andere planten toe. Ik ben hier heel bewust van maar je kan preventief een hoop doen om dit zolang mogelijk uit te stellen. Want wat je ook doet uiteindelijk zal er phytophtora ontstaan aan het einde van de zomer als het weer omslaat naar herfstig nat weer. Het beste wat je kan doen is dus zo lang mogelijk uitstellen zodat je zolang mogelijke oogst periode hebt. Maar hoe doe ik dit?
Phytophtora uitstellen
Door vochtig en regenachtig weer kan deze ziekte zich snel ontwikkelen maar ik zorg er voor dat mijn tomatenplanten altijd erg luchtig blijven zodat de wind de plant snel weer droog kan blazen.
1. Overtollig blad weghalen
Eerst verwijder ik de bladeren die de grond raken want deze bladeren kunnen makkelijker ziektes uit de vochtige bodem halen. Ook verwijder ik de bladeren met beschadigingen en vlekken. Deze zijn toch al niet meer perfect voor fotosynthese en de meeste fotosynthese vind zich bovenin plaats. Hierdoor is de plant minder vol van blad en droogt de plant sneller na een regenbui.
2. Tomaten dieven
Maar het meest belangrijke is de tomaten dieven. Hier heb ik een losse video van hoe ik dit doe. Maar kort gezegd verwijder ik de nieuwe plantjes uit de oksels van de stegel. Deze kleine nieuwe plantjes groeien namelijk weer uit tot een volledige tomaten plant waardoor de plant helemaal dicht groeit en vervolgens meer focust op blad groei in plaats van vrucht ontwikkeling. Dus door het verwijderen van deze nieuwe plantjes en overtollige bladeren houd je de plant luchtig. Ook hierdoor zullen de vruchten meer zon vangen en sneller rijpen.
3. Tomaten in augustus toppen
De kans op phytophtora is voornamelijk hoog aan het einde van het zomer seizoen. Dit komt omdat er dan een omslag in weer kan ontstaan en met regenachtig weer zal de ziekte snel opduiken. Daarom verwijder ik de top van de tomaten plant ongeveer halverwege augustus zodat de plant meer focust op het rijpen van de vruchten die aan de plant zitten. Want de kans dat er na een vochtige regen week phytophtora ontstaat is groot en je wil de plant de meeste kans geven op het rijpen van de oogst. Als je de plant niet topt blijft hij maar in de hoogte doorgroeien.
4. Tomaten vroeg oogsten
Rond deze periode zal ik ook eerder een tomaat al oogsten. Dit doe ik al vanaf het moment dat de tomaat een kleur begint te krijgen want vanaf dat de tomaat kleurt zal hij verder binnenshuis rijpen. Door de vrucht er vroegtijdig af te halen geef je de plant weer meer energie om op andere vruchten te focussen. Ook kan je eventuele kleine tomaatjes en bloemetjes weg knippen om de energie naar grotere groene tomaten te sturen.
Kweek afstand
Ook al moet je veel rekening houden houden met de luchtigheid van de tomatenplanten toch kies ik er voor om de planten wat dichter op elkaar te groeien dan is aanbevolen op de zaaipakketjes. Meestal word een afstand van 35 cm aangeraden maar ik plant ze vaak wat dichter op elkaar zo rond de 25 cm. Dit doe ik omdat tomaten die buiten gekweekt worden in ons klimaat niet zijn volledige ware grote bereiken. Dit doen tomaten wel in een kas en hierop zijn de kweek afstanden gebaseerd. En aangezien de planten wat kleiner blijven en eventueel door een natte zomer minder lang ziekte vrij blijven kan je wel wat extra planten gebruiken om de oogst op te krikken. Zolang je de planten goed blijft dieven moet dit geen problemen opleveren en dit heeft voor mij jaren lang goed gewerkt met een grote oogst al resultaat.
In een pot of volle grond?
Wel verkies ik tomaten in de volle grond kweken echt boven het kweken in in pot op de uitzondering van cherrytomaten na. Ik heb beide uitgeprobeerd maar de grotere tomaten zijn echt het beste in de volle grond: dus trek die tuin tegels er maar uit! In potten blijven de planten namelijk een stuk kleiner en de tomaten zelf ook. Met cherry tomaten heb ik elk jaar wel een groot succes als ik die in potten kweek dus daar zie ik zelf geen problemen mee. Maar heb jij alleen een balkon dan is het juist fijn als je tomaten planten wat kleiner blijven dus dan kan dat een voordeel zijn dat ze planten in potten wat kleiner blijven. Dus kan je tomaten kweken in een pot? Absoluut maar heb je een optie op volle grond dan vermeerderd dit wel je oogst.
Neusrot
Een andere ziekte die regelmatig voorkomt bij tomaten is neusrot. Dit is wanneer je een zwarte vlek onderop je tomaat krijgt en dit komt voornamelijk door een te kort aan calcium in de plant. Maar dit betekend niet per definitie dat je meer calcium moet toevoegen aan de aarde want het kan ook een water probleem zijn. Als de aarde te droog is kan de plant ook geen calcium onttrekken van de bodem, hoe rijk die ook is aan calcium. Water geven kan dus een preventie zijn van neusrot. Je kan de tomaat met neusrot nog wel eten alleen je moet wel het zwarte gedeelte verwijderen. Bij mij komst voornamelijk neusrot voor bij mijn tomaten die ik in potten kweek omdat deze potten minder regenwater opvangen. Dus bij droog weer is het wel belangrijk om je potten water te geven om neusrot te voorkomen.
Water geven
En nu we het toch over water geven hebben laten we dat dan eens iets gedetailleerde bespreken. In het begin van het seizoen hebben de tomatenplanten veel water nodig om bladgroei te ontwikkelen. Gezonde bladeren betekend dat er via de fotosynthese veel energie is om veel vruchten te ontwikkelen. Dus let op de bodem dat hij regelmatig goed vochtig is. Zeker niet kletsnat maar gewoon vochtig. Later in het seizoen wil je overtollig water voorkomen aangezien dat de smaak verwaterd van de tomaten, de tomaten kunnen barsten en er ontstaat een grotere kans op schimmel. Dus later in het seizoen, rond augustus, kan je zeker minderen met water geven. Wat betekend minderen? Persoonlijk geef ik alleen water in het hoogseizoen als ik aan de bladeren zie dat ze een beetje gaan hangen. Maak je trouwens geen zorgen over dat later in het seizoen de bladeren er niet meer perfect uitzien zoals in het begin dat hoort bij het proces en dat hoeft helemaal geen effect te hebben op je oogst.
En toch moet je rekening houden met een mislukte of geen oogst. Dit zal altijd een optie zijn en zelf heb ik ook een keer een jaar gehad waar de oogst zeer beperkt was door een vroege aanval van de phytophtora. Het was een hele natte zomer des tijds en er was weinig aan te doen. Ik wil je alleen niet afschrikken want alles wat je kan kweken in jouw moestuin heeft nooit 100% kans op de beste oogst. We moeten nog steeds samenwerken met moedernatuur en ze doet toch echt wat ze zelf wil. Maar als het een hele natte zomer wordt betekend dat je waarschijnlijk weer meer oogst zal hebben van andere groentes die juist weer minder opbrengst leveren als het weer heel warm zal zijn. Elk jaar is het geven en nemen en vervolgens trots zijn op wat eruit komt. Eens in de zoveel tijd heb je een moestuinseizoen om van te huilen en twijfel je aan alles maar helaas hoort dat er ook bij.
Mijn beslissing staat vast. Ik kweek heel veel liever tomaten buiten als geen tomaten kweken omdat ik geen kas heb. Dus twijfel jij of je tomaten buiten wil kweken dan zeg ik: geef het gewoon een kans.
Extra info? Bekijk dan wat onze vriend Tom van Moestuinweetjes vertelt over de 22 tomaten problemen.Â
Comments